Home / Bouw & Techniek / Bouwmethode tunnel / Wanden-dakconstructie
Wanden-dakconstructie volledig uitgegraven. © Peter Wijnands

Wanden-dakconstructie in detail

Om ruimte vrij te maken voor de aanleg van de tunnelbouwkuip tussen Geusselt en Europaplein werd de N2 verlegd en kreeg deze een plek naast de bouwkuip. Tussen de Koningsresidentie (beter bekend als de ANWB-flat) en de Gemeenteflat was de beschikbare ruimte echter bijzonder krap. Daarom koos Avenue2 hier voor een speciale bouwmethode: de zogenaamde wanden-dakconstructie. Deze constructie werd in twee fasen gebouwd.

Fase 2 wanden-dak - Reen van Beek.jpg
Fase 2 wanden-dakconstructie bij de Gemeenteflat. © Reen van Beek

Permanente constructie

De wanden-dakconstructie is een betonnen U-vormige bouwkuip die ondersteboven in de grond is gebouwd. De wanden van de wanden-dakconstructie zijn bouwkuipwanden die voor altijd in de grond achterblijven, het dak is het feitelijke tunneldak. De aanleg van het eerste deel van de wanden-dakconstructie startte in december 2011. Zodra dit deel gereed was, werd de tijdelijke N2/A2 over het dak van de wanden-dakconstructie gelegd. Zo ontstond ruimte voor de bouw van het tweede deel, naast de Gemeenteflat. Eind 2012 was de volledige wanden-dakconstructie gereed. 

Bouwmethode wanden-dakconstructie

Stap 1: horizontale sleuf

Voor de bouw van de wanden werd eerst – over een lengte van circa 168 meter – een twee meter diepe horizontale sleuf gegraven. Langs deze sleuf stortte Avenue2 betonnen balken, zogenaamde geleidebalken. De geleidebalken vormden een frame voor de sleufgrijper die sleuven groef tot op een diepte van zo’n 25 meter.

Wandendak fase 1 - Reen van Beek (14).jpg
Sleuven graven bij de Koningsresidentie. © Reen van Beek

Stap 2: van verticale sleuven tot betonnen wand

Met een sleufgrijper werden diepe verticale sleuven gegraven die elk circa 1 meter 20 breed waren. De sleuven werden verspringend van elkaar gegraven en al tijdens het graven gevuld met cement-bentoniet, een mengsel van water en fijne kleideeltjes. Dit zorgde er voor dat de sleuf open bleef staan en de grond niet in elkaar zakte. Anders dan bij de andere delen van de bouwkuip werd vervolgens met behulp van een hijskraan een stalen wapeningskorf in de sleuf aangebracht. Vervolgens stortte Avenue2 beton in de sleuf. Het beton drukte het lichtere cement-bentoniet naar boven, waar het werd opgevangen voor hergebruik. Het resultaat was een in de bodem gevormde betonnen wand (diepwand).

Wapeningskorf afhangen - Reen van Beek.jpg
De wapeningskorf werd afgehangen in de sleuf. © Reen van Beek

Stap 3: sloop bovenste deel diepwanden

In het bovenste deel van de sleuven vermengden cement-bentoniet en beton zich met elkaar. Omdat dit de kwaliteit van de wanden beïnvloedde werd de bovenste meter van de betonnen bouwkuipwanden gesloopt.

Stap 4: LEKA-palen ter ondersteuning van dak

Het dak van de wanden-dakconstructie werd aan weerszijden ondersteund door de betonnen bouwkuipwanden. Om het dak ook in het middendeel te ondersteunen werden hulppalen – zogenaamde LEKA-palen – aangebracht. Deze LEKA-palen waren eigenlijk verticale stempels. Ze werden geplaatst in het toen nog te bouwen middentunnelkanaal. Om te voorkomen dat grondwater naar binnen stroomde verzegelde Avenue 2 de onderkanten van de LEKA-palen door beton te injecteren.

LEKA-palen- Reen van Beek (11).JPG
Na plaatsing waren de LEKA-palen ook bovengronds zichtbaar. © Reen van Beek

Stap 5: dak en afrondende werkzaamheden

Het dak van de wanden-dakconstructie is ook het tunneldak. Voordat de bouw van het dak van start ging, bracht Avenue2 allereerst hittewerende plafondplaten aan, compleet met (50.000) schroeven die na de stort van het tunneldak vanzelf vast zaten. Vervolgens werd de bekisting – oftewel de mal – van het betonnen dak geplaatst en het stalen vlechtwerk (wapening) aangebracht. De stort van het 90 centimeter dikke tunneldak volgde meteen daarna. Na uitharding bracht Avenue2 een anderhalve meter dikke grondlaag aan. De hele wanden-dakconstructie is onzichtbaar onder de grond verdwenen.

Afwerken beton dak - Reen van Beek.JPG
Storten en afwerken van beton voor het tunneldak. © Reen van Beek

Tunnelbouw onder wanden-dakconstructie

Terwijl het verkeer bovengronds verder reed startte Avenue2 eind maart 2013 met het ontgraven van de wanden-dakconstructie. Binnen vijf weken tijd werd de grond tot zes meter diep weggegraven, waarna de wanden-dakconstructie werd ingezet als bouwweg voor het zuidelijke deel van de A2-tunnel. In november 2013 ging het graafwerk verder, tot zo’n 19 meter onder straatniveau. Medio december was alle grond uit de betonnen bouwkuip weggegraven. Na het uitgraven werd de wanden-dakconstructie opnieuw ingezet als ondergrondse bouwweg, met name voor grondtransporten.

Onder wandendak - Reen van Beek (2).jpg
Eerste deel van de wandendakconstructie uitgegraven. © Reen van Beek

Betonwerk onder de wanden-dakconstructie

De bouw van de A2-tunnel onder de wanden-dakconstructie wijkt iets af van de tunnelbouw in de rest van de bouwkuip. Eerst werden de vloeren en wanden van de onderste tunnelbuizen gestort, daarna de tussenvloeren (oftewel het dak van de onderste tunnelbuizen). Vervolgens realiseerde Avenue2 de wanden van de bovenste tunnelbuizen en één wand van het middentunnelkanaal. Zo bleef het middentunnelkanaal bereikbaar en konden de LEKA-palen worden verwijderd. Pas daarna volgde de betonstort voor de vierde – en laatste – tunnelwand. Voor de bouw van de wanden van de bovenste tunnelbuizen onder de wanden-dakconstructie stortte Avenue2 het beton tot op één meter van het tunneldak. Zo bleef het betonmengsel bereikbaar voor de trilnaalden. De trilnaalden hielden het mengsel in beweging zodat er geen luchtbellen in het verse beton ontstonden. Voor het laatste stukje tunnelwand werd gebruik gemaakt van zelfverdichtend beton, dat een dag later werd gestort.

Betonwerk onder wanden-dak - Bert Janssen 1.jpg
De LEKA-palen bleven zo lang mogelijk op hun plek staan. © Bert Janssen

Verwijderen van de LEKA-palen

De LEKA-palen werden uit de bouwkuip verwijderd door ze in stukken te zagen. Via de bovenste tunnelbuis werden de palen vervolgens beetje bij beetje omhoog gehesen, stukgezaagd en afgevoerd. Moot voor moot verdwenen de palen en kon de ontbrekende wand van het bovenste middentunnelkanaal worden afgebouwd.

Top